Ι. Μ. ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑΣ 

    Σε απόσταση 5 χλμ. νότια του Άστρους πριν το μοναστήρι της Παλαιοπαναγιάς συναντά κανείς μία σκιερή τοποθεσία, όπου ορμητικά νερά κατρακυλούσαν από ένα τεράστιο κωνικό κάδο, για να κινούν ένα νερόμυλο. Πρόκειται για το μετόχι της μονής με το ναό του Αγ. Γεωργίου σε σχήμα θολωτής μονόχωρης Βασιλικής. Λίγο πιο κάτω χωμένη σε μια κατάφυτη χαράδρα βρίσκεται η μονή της Παλαιοπαναγιάς, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου (Χάρτης Ζ7) (Διαδρομή Δ2).  Η μονή αυτή είχε ερημωθεί κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, πιθανόν τη δεκαετία 1770-1778 και αργότερα ανακαινίστηκε εκ βάθρων. Και σήμερα επίσης συντελείται γενικότερη ανακαίνιση της μονής.

Ι.Μ. ΕΛΕΟΥΣΑΣ

    Η παλαιά μονή ( η προγενέστερη της Παλαιοπαναγιάς) είχε την επωνυμία Ελεούσα και πιθανότατα ήταν σταυροπηγιακή. Βρισκόταν κοντά στη μονή της Λουκούς με την οποία είχε διαμάχες, για τη διευθέτηση των οποίων αναμείχθηκε το Πατριαρχείο. Οι μοναχοί της Ελεούσας με τον ισχυρισμό πως υφίστανται επιθέσεις πειρατών, ίδρυσαν νέα μονή, της Αγ. Τριάδας τα πρώτα έτη του 17ου αι.

 Ι. Μ. ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ

    Τη μονή αυτή τη συναντάμε στη Μαραθέα, ένα τόπο ήσυχο και αναχωρητικό. Την έκτισαν εκεί οι μοναχοί Δανιήλ και Νεόφυτος από την Ελεούσα. Η μονή το 1612 ήταν έτοιμη. Το καθολικό της μονής είναι ναός σχήματος εγγεγραμμένου σταυρού με τρούλο. Η αγιογράφηση είναι εξαίρετη και σύμφωνα με το Γριτσόπουλο διακοσμητής του καθολικού είναι ο Δημ. Κακαβάς. Η μονή της Αγ. Τριάδας κατά την τουρκοκρατία δέχτηκε επιθέσεις  και σχεδόν διαλύθηκε. Οι μοναχοί σκορπίστηκαν για λίγα χρόνια και μερικοί συγκεντρώθηκαν στην παλαιά Παναγία την Ελεούσα. Έτσι η νεοσύστατη του 1612 μονή της Αγ. Τριάδας τερμάτισε άδοξα την εκκλησιαστική της δραστηριότητα ενώ η μονή της Ελεούσας με τη μετονομασία σε Παλαιοπαναγιά επιβιώνει μέχρι σήμερα. Το 1854 παραχωρήθηκαν στην Παλαιοπαναγιά τα κτήματα της Αγ. Τριάδας που ήταν αρκετά.