Πρόλογος

Το περιβάλλον, ο ζωτικός χώρος ανάπτυξης και εξέλιξης των ανθρώπων –στη σύγχρονη κοινωνία – απειλείται.                           

Το δημογραφικό πρόβλημα, η αποδάσωση και η υποβάθμιση του εδάφους, η ρύπανση και οι αλλαγές στη σύσταση της γήινης ατμόσφαιρας είναι μερικά

από τα βασικά χαρακτηριστικά της οικολογικής κρίσης που βιώνουμε καθημερινά.

Προκειμένου να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας και να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του πλανήτη, οφείλουμε να δράσουμε άμεσα και να επιλύσουμε τα παραπάνω προβλήματα που απειλούν μακροπρόθεσμα την ύπαρξή μας.

Είναι επομένως επιτακτική και απαραίτητη η περιβαλλοντική εκπαίδευση όλων των πολιτών για να συνειδητοποιήσουμε και να βγούμε από το αδιέξοδο της οικολογικής κρίσης και ιδιαίτερα των μικρών παιδιών που αποτελούν το μέλλον του τόπου μας.                    

            Σκοπός λοιπόν και αυτής της εργασίας είναι να βοηθήσει τα νήπια, τους μικρούς μαθητές του Νηπιαγωγείου Δημητσάνας, να αποκτήσουν γνώσεις, στάσεις,

αξίες, δεξιότητες σχετικά με το φυσικό περιβάλλον του Λούσιου ποταμού. Να γνωρίσουν σφαιρικά και ολόπλευρα τον Λούσιο (ιστορικά, βιολογικά, γεωγραφικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά) ώστε να τον σεβαστούν, να εκτιμήσουν τον φυσικό του πλούτο. Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη προστασίας του από εξωτερικούς παράγοντες (σκουπίδια, φωτιά, ρύπανση, απόβλητα κ.α. ). Να αξιοποιήσουν τον φυσικό και πολιτιστικό τους τόπο. Να δείξουν ζωηρό ενδιαφέρον και διάθεση για ενεργό συμμετοχή στην προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος τους.

            Αφορμή για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του συγκεκριμένου προγράμματος στο μονοθέσιο Νηπιαγωγείο Δημητσάνας, κατά το σχολικό έτος 2002-2003, δόθηκε από το ενημερωτικό έντυπο που στάλθηκε στο σχολείο από την υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Ν. Αρκαδίας κ. Ν. Διάκου και από την ενθάρρυνση και παρότρυνση του υπεύθυνου Αγωγής Υγείας Ν. Αρκαδίας κ. Γ. Αλουπογιάννη για συγγραφικό έργο.

            Κριτήρια για την επιλογή του θέματος του προγράμματος ήταν το ενδιαφέρον που έδειξαν τα νήπια όταν παρατήρησαν –αυθόρμητα- και περιέγραψαν μια αφίσα του Λούσιου ποταμού (από το Μουσείο Υδροκίνησης) μέσα στην τάξη αλλά και η επιθυμία που εξέφρασαν να πάμε να δούμε το ποτάμι από κοντά μαζί με τους γονείς τους. Αυτό το θέμα, ανταποκρινόταν και στα ενδιαφέροντά μου καθώς επιθυμούσα και η ίδια να γνωρίσω και να ερευνήσω τον Λούσιο με κάθε τρόπο και μέσο.

            Οι σημαντικότερες δυσκολίες που συναντήσαμε κατά την φάση σχεδιασμού ήταν το γεγονός ότι ο μικρός αριθμός των νηπίων –τέσσερα εκ των οποίων τα δύο ήταν προνήπια- δεν επέτρεπε την έκφραση ή ανταλλαγή περισσότερων ιδεών και απόψεων που θα εμπλούτιζαν το πρόγραμμα και θα το έκαναν ακόμη πιο δημιουργικό. Αρχικά τα νήπια δυσκολευόντουσαν να προτείνουν και να εκφράσουν ιδέες. Έδειχναν σαν να μην είχαν προηγούμενη εμπειρία από ανάλογο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ή από ανάλογη μεθοδολογία.

            Οι σημαντικότερες δυσκολίες που συναντήσαμε κατά την φάση διεξαγωγής του προγράμματος ήταν οι άσχημες καιρικές συνθήκες που ανέβαλαν και καθυστέρησαν κάποιες επισκέψεις μας στο ποτάμι, οι δυσκολίες προσέγγισης και πρόσβασης στον χώρο- περιβάλλον του Λούσιου ώστε να το παρατηρήσουν άφοβα και ακίνδυνα τα νήπια, να πειραματιστούν. Τέλος υπήρχαν δυσκολίες στην μετακίνηση καθώς δεν ήταν εύκολη η εξεύρεση μεταφορικού μέσου για την ασφαλή μεταφορά μας στο φυσικό χώρο του ποταμού.

Ωστόσο, η συνεργασία των γονέων, η συμμετοχή τους , η συμπαράστασή τους στην υλοποίηση του προγράμματος, η ενίσχυσή τους με κάθε δυνατό τρόπο και μέσο, η παροχή υλικών βοήθησαν στην διεξαγωγή του προγράμματος με τον πιο εφικτό τρόπο. Έτσι, θα ήταν μεγάλη μου παράλειψη αν δεν ευχαριστούσα ολόψυχα τους μικρούς μου πρώτα από όλα μαθητές που με τις απορίες και την ενεργό δράση τους εμπλούτισαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τους γονείς τους, πολύτιμους βοηθούς και συνεργάτες στο εκπαιδευτικό μου έργο, τη Δημητσάνα, όλους τους φορείς και τις κοινωνικές ομάδες που μας δέχτηκαν και με υπομονή μας ανέχτηκαν και επίλυσαν απορίες και προβληματισμούς μας: τους υπαλλήλους της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δημητσάνας κ.Καραφώτη- Τσαφαρά Δέσποινα, κ. Σταμίρη Σοφία , κ. Καραμήτρου Μαρία που φιλόξενα μας δέχτηκαν πάρα πολλές φορές  και μας εξυπηρέτησαν δείχνοντας και δίνοντας οποιοδήποτε βιβλίο για προσωπική μας χρήση αλλά και επιτρέποντας να δούμε στο βίντεο την κασέτα «Λούσιος: το ποτάμι και η ζωή».Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, τον κ.Καλπακή Νίκο για την άριστη ξενάγησή του στο μουσείο, στους χώρους του( νερόμυλο, μπαρουτόμυλο, βυρσοδεψείο, νεροτριβή), που μας χάρισε μια αφίσα του Λούσιου για την τάξη. Τις Μονές Φιλοσόφου και Προδρόμου και ιδιαίτερα την Μονή Αιμυαλών και τον πατέρα Δαμασκηνό που μας δέχτηκε φιλόξενα και μας έδωσε χρήσιμες πληροφορίες για τη λειτουργία της Μονής και για τα Διακονήματα. Τον κ. Μαρίνο Σπηλιώπουλο, για την συμβολή του στην επιτόπια έρευνα, την καθοδήγηση, μετάβαση και ξενάγηση στα δύσβατα μονοπάτια του Λούσιου με ασφαλή τρόπο αλλά και τη συνέντευξη που παραχώρησε στην τάξη.  Τον Δήμαρχο Δημητσάνας κ. Μαλεβίτη Σπύρο που ήταν πάντα στη διάθεση μας να ικανοποιήσει οποιοδήποτε εφικτό αίτημά μας για την διεκπεραίωση του εκπαιδευτικού μας έργου και να συνεισφέρει στην υλοποίηση και παρουσίαση της εργασίας αφιερώνοντας μας λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του και φυσικά την υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης κ. Ν. Διάκου που ήταν πρόθυμη να μας δώσει υλικό και πληροφορίες, τον κ. Γ. Αλουπογιάννη και την Σχολική Σύμβουλο 7^ης Περιφέρειας κ. Κ. Τσαρούχη που μας επισκέφθηκε στην τάξη και με ενθάρρυναν να καταγράψω και να παρουσιάσω την πορεία αυτού του προγράμματος από τον σχεδιασμό μέχρι και τις φάσεις υλοποίησής του.

            Ας ελπίσουμε ότι αυτή η εργασία με τίτλο «Γνωριμία με το Λούσιο», θα γίνει η αφετηρία για μια δια βίου περιβαλλοντική εκπαίδευση που θα είναι διαρκής και αδιάλειπτη σε όλα τα στάδια της ζωής τους, θα αναδεικνύει την αξία και την αναγκαιότητα της συνεργασίας σε επίπεδο τοπικό και παγκόσμιο για την επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων. Θα βοηθήσει τα νήπια ν΄ αναπτύξουν σοβαρό αίσθημα ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον για να κατανοήσουν πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη δραστηριοποίησης τους ώστε να συμβάλλουν ενεργά και αυτά στην επίλυση των προβλημάτων του.